Baykar Bayraktar TB2: Türkiye’nin Silahlı İnsansız Hava Aracı
Baykar Bayraktar TB2 (Taktik Blok 2), Türkiye merkezli Baykar Savunma tarafından üretilen silahlı insansız hava aracıdır.
Teknolojik Özellikleri ve Uçuş Kabiliyeti
14 Haziran 2014 tarihinde tam yüklü olarak gerçekleştirilen uçuş testinde 27.030 fit (8.240 m) irtifaya çıkan Bayraktar TB2, 5-6 Ağustos’ta gerçekleştirilen uçuş testinde ise tam yüklü olarak 18.000 fit (5.500 m) feet irtifada 4.040 km yol kat ederek 24 saat, 34 dakikalık uçuş gerçekleştirmiştir.
Silah Kabiliyeti
17 Aralık 2015’te iki adet Roketsan MAM-L güdümlü füzesi yüklü şekilde yapılan atış testinde %100 isabet ile hedefleri vurabilen Bayraktar TB2, Suriye İç Savaşı’na müdahalesi süresince yaptığı askerî operasyonlarda, İkinci Libya İç Savaşı’nda ve 2020 Dağlık Karabağ Savaşı’nda aktif olarak kullanıldı.
Üretim ve Envantör
Baykar Savunma Ar-Ge ekibi tarafından askerî ve sivil havacılık standartlarına uygun olarak tasarlanan Baykar Bayraktar TB2’nin tüm alt yapısı Türkiye merkezli olarak üretilmiştir. Sistem ilk olarak 2014’te Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine girmiştir. Bayraktar TB2; Türk ordusunun yanı sıra Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri, Katar Silahlı Kuvvetleri, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, Türkmenistan Silahlı Kuvvetleri, Fas Silahlı Kuvvetleri ve Kırgızistan Silahlı Kuvvetleri envanterine dâhil edilmiştir.
Uluslararası İlişkiler
Mayıs 2021’de Polonya Türkiye’den 24 adet Bayraktar TB2 satın alacağını açıklamıştır. Ekim 2022’de siparişin ilk partisinin ulaşması ile ilk kez bir NATO ve Avrupa Birliği üyesi ülke Bayraktar TB2 silahlı insansız hava aracı satın almış oldu. Ağustos 2021’de Irak ile, Ocak 2022’de ise Pakistan Silahlı Kuvvetleri ile bilinmeyen sayıda TB2’nin satışı için anlaşma sağlandığı açıklanmıştır.
Taktik İnsansız Hava Aracı Sistemi Geliştirme Programı
Savunma Sanayi Müsteşarlığı tarafından 2007’de rekabet usulü dâhilinde (herhangi bir Ar-Ge desteği olmaksızın) “Taktik İnsansız Hava Aracı Sistemi Geliştirme Programı” başlatıldı. Bu program dahilinde Özdemir Bayraktar tarafından “Çaldıran” (Bayraktar TB1) tasarlandı.
Bayraktar TB1 Testleri ve Sözleşme Görüşmeleri
Eylül–Ekim 2009’da Bayraktar TB1’in tam otomatik taksi, kalkış, uçuş, iniş, frenleme ve tekrar hangara dönüş testleri yapıldı. Bayraktar TB1 İHA’sı hedeflenen tüm performans ölçütlerini başarıyla tamamladı.
Test aşamalarının ardından Ocak 2010’da Savunma Sanayii İcra Komitesi 12 tane Taktik İHA alımı için Savunma Sanayii Müsteşarlığı’nı görevlendirdi. Böylelikle Baykar ile SSM arasında sözleşme görüşmelerine başlandı, Aralık 2011’de sözleşmenin imzalanmasının ardından Taktik İHA Geliştirme Projesi programının takvimi çıkarılarak takvime uygun olarak çalışmalara başlandı.
Bayraktar TB2 Geliştirilmesi
Ancak Bayraktar TB1 için imza atılmış olsa da Bayraktar TB1’ler hiçbir zaman seri üretime girmedi.TB1’in yerine daha farklı kuyruk tasarımı, daha uzun kanat açıklığı ve daha fazla kalkış ağırlığına sahip Bayraktar TB2 geliştirilerek seri üretime sokuldu. TB2’nin ilk uçuşu 2014 yılında gerçekleşti.
TB2S SİHA Geliştirilmesi
2020 yılında SATCOM entegre edilen ve yer kontrol istasyonundan bağımsız uydu kontrollü yeni bir versiyon olan TB2S SİHA geliştirildi ve ilk uçuşunu yaptı.
Baykar Bayraktar TB2 insansız hava aracının gelişim kronolojisi şöyle devam etmektedir.
- 8 Haziran 2009 tarihinde Bayraktar Blok A (Bayraktar TB1), Keşan Askeri Havalimanı’nda ilk otomatik uçuş testini tamamladı.
- 3 Ekim 2009 tarihinde Bayraktar Blok A, resmi heyet huzurunda uçuş testlerini Sinop Havalimanı’nda gerçekleştirdi.
- 6 Ocak 2010’da Savunma Sanayi İcra Kurulu Kararı ile Baykar ile 2 adet Taktik İHA Sistemi için sözleşme görüşmelerine başlama kararı alındı.
- 20 Aralık 2011 tarihinde, icra kurulu kararından iki yıl sonra sözleşme imzalandı.
- 6 Ocak 2012 tarihinde Taktik İHA Geliştirme Projesi başlatıldı.
- 29 Nisan 2014 tarihinde Bayraktar Blok B (Bayraktar TB2), ilk otomatik uçuş testini tamamladı.
- 14 Haziran 2014 tarihinde Bayraktar Blok B, tam yüklü olarak 27,030 feet irtifaya çıkarak Türkiye’deki irtifa rekorunu kırdı.
- 5-6 Ağustos 2014 tarihlerinde Bayraktar Blok B, tam yüklü olarak 18,000 feet irtifada 4,040 km yol katederek toplam 24 saat 34 dakika havada kalarak Türkiye rekorunu kırdı.
- 11 Eylül 2014 tarihinde gerçekleştirilen otomatik uçuş testinde azami hız testleri gerçekleştirildi.
- 25-28 Eylül 2014 tarihlerinde İstanbul Airshow 2014’te ilk halka açık tanıtımı gerçekleştirildi.
- Kasım 2014’te teslimat hazırlıkları tamamlandı.
- 17-22 Kasım 2014 tarihleri arasında yürütülen kabul faaliyetleri tamamlandı.
- Bayraktar TB2, 2015 yılında ilk kez Denizkurdu tatbikatına katıldı.
- Bayraktar TB2’lerin 2. paket teslimatı gerçekleştirildi.
- Emniyet Genel Müdürlüğü, Bayraktar TB2 siparişi için talepte bulundu.
- 9 Aralık 2015 tarihi itibarıyla ilk 1000 uçuş saati kırımsız bir şekilde tamamlandı.
- 17 Aralık 2015 tarihinde, Roketsan MAM-L milli anti tank güdümlü bombasıyla (cansız muhimmat) tam isabet olan ilk atışını gerçekleştirdi.
- Haziran 2019’da Baykar Bayraktar TB2, 300.000 uçuş saatine ulaşan Türkiye üretimi ilk İHA ve SİHA oldu.
- 4 Aralık 2020’de, Baykar Bayraktar TB2S adı verilen bir versiyonunun ilk uçuşu gerçekleştirildi. Bu versiyon, daha uzun menzile sahip olmakla birlikte, SATCOM entegreli uydu ile haberleşme özelliğine sahip.
- 26 Kasım 2021 tarihinde, Bayraktar TB2, 400.000 uçuş saatini geride bırakarak Türkiye yapımı SİHA’lar arasında en fazla uçuş saati rekorunu ilerletti.
- 25 Ağustos 2022’de Bayraktar TB2, 500.000 uçuş saatini geçerek en fazla uçuş saati rekorunu bir kez daha güncelledi.
- Bu gelişim kronolojisi, Baykar Bayraktar TB2’nin başarısını ve Türkiye’nin insansız hava araçları teknolojisi alanındaki ilerlemesini göstermektedir.
